HAMAS BÖLÜNÜYOR MU?

Hamas’ın içyapısında belirgin bölünme emareleri yaşanıyor. Katar’ın geleneksel arabuluculuk rolünden uzaklaşarak, Hamas’ı doğrudan suçlaması bölgedeki dengeleri etkileyecek bir gelişme. Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Thani, 28-30 Ekim 2025 tarihlerinde yaptığı açıklamalarda, Hamas’ı Gazze ateşkesini ihlal etmekle suçladı ve silahsızlandırılmasını talep etti. Bu suçlamada Hamas’ın İsrail askerlerine yönelik saldırısını “hayal kırıklığı yaratan” ve “sinir bozucu” olarak nitelendirdi.

Aynı zamanda Hamas’ın içinde İran yanlısı olan kanat ile Katar ve Müslüman Kardeşler yanlısı olan ve daha diplomatik ve itidalli davranılmasını isteyen kanat arasında da bir mücadele var. Bu bölünme, Yahya Sinvar’ın Ekim 2024’te öldürülmesinden sonra daha da
derinleşmişti. Yahya Sinvar’ın kardeşi ve İzzeddin El Kassam Tugayları’nın lideri olan Muhammed Sinvar gibi figürler İran eksenini savunurken, Halid Meşal ve Halil el-Hayya gibi liderler ise diplomatik çözümleri tercih ediyorlar.

Silahsızlandırma ve Yönetimden Dışlama

Bu gelişmeler, Eylül 2025’te İsrail’in Doha’daki Hamas liderlerine yönelik saldırısından kaynaklanan gerilimlerle bağlantılı. Katar’ın baskısı altındaki Hamas’ın diplomatik fraksiyonu, Gazze yönetiminden dışlanmayı ve silahsızlandırma müzakerelerini kabul etme eğiliminde. Katar; 2012’den beri Hamas’ın siyasi liderliğine ev sahipliği yaparak, finansal ve diplomatik destek sağladı. Ancak Al Thani’nin New York’taki Dış İlişkiler Konseyi konuşmasında Hamas’ı ateşkes ihlaliyle suçlaması, grubun Gazze’deki geleceğini  sorgulatıyor. Bu açıklama; Hamas’ın silahsızlandırılması ve Gazze yönetiminden dışlanmasını şart koşuyor.

Katar’daki bu değişimin arkasında, ABD ve İsrail’in baskısı yatıyor. Trump yönetiminin Eylül 2025 Barış Planı, Hamas’ın silahsızlandırılmasını zorunlu kılıyordu. Katar da bu plana destek olmak için Hamas’a baskı yapıyor. Eylül 2025’deki Doha Saldırısı ise Katar- Hamas ilişkilerini daha da sarstı ve Doha’yı daha sert bir çizgiye itti. Bu gelişmeler; Hamas’ın bölgedeki etkisini zayıflatabilir ve Gazze’de Filistin Yönetimi ile entegrasyona yol açabilir. Ancak ateşkesin her an çökme riskini de artırıyor.

Türkiye’ye Yönelik Bölgesel İtirazlar Var!

Hamas; İran yanlısı askeri kanat (Muhammed Sinvar, Muhammed Deif) ile Katar ve Müslüman Kardeşler yanlısı kanat (Halid Meşal ve İzzeddin el-Haddad) arasında bölünmüş durumda. Yahya Sinvar’ın ölümünün ardından Doha’daki siyasi büro, geçici olarak liderliği üstlendi ve diplomatik fraksiyon, askeri sertlik yanlılarını bastırmaya çalışıyor. Hamas yetkilileri; İran’ın Gazze’ye yeterli destek vermediğini belirterek hayal kırıklığını dile getiriyor. Bu da İran kanadının nispeten zayıfladığını gösteriyor. Diplomatik kanat ise silahsızlandırma müzakerelerini “ulusal mesele” olarak görüyor ve Katar, Mısır ve Türkiye ile görüşmeleri sürdürüyor.

Bu gerilim Hamas’ı parçalanma riskiyle karşı karşıya bırakabilir. Yaşanan son gelişmeler de Hamas’ın diplomatik fraksiyonunun üstünlük kazanabileceğini ve Katar’ın arabuluculuğunun sınırlarını zorladığını gösteriyor. Bu durum Gazze’de istikrarı destekleyebilir, ancak iç bölünmeleri derinleştirerek yeni çatışmalara da yol açabilir. Hamas’ın iç bölünmeleri ve Katar’ın ateşkes ihlali suçlamalarıyla sarsılan Gazze’deki kırılgan denge, uluslararası aktörlerin tutumunu da etkiliyor. Bu bağlamda Erdoğan ile Almanya Şansölyesi Merz arasındaki 30 Ekim 2025 Ankara Zirvesi, Gazze’deki gerilimleri yansıtan bir test oldu. Görüşme; iki ülke arasındaki gergin ilişkileri yumuşatma potansiyeli taşırken, Merz’in İsrail’e tam destek açıklaması nedeniyle sert tartışmalara da sahne oldu. Buna paralel olarak; ABD’nin Ekim 2025 Ateşkesini denetleyecek uluslararası bir barış gücü önerisi, Türkiye’nin de katılımını gündeme getirdi, ancak İsrail’in itirazı bu girişimi baltaladı. Bu gelişmeler, Hamas’ın diplomatik kanadının güçlenmeye çalıştığı bir ortamda Türkiye’nin arabuluculuk rolünü güçlendirebilecekken, bölgesel itirazlarla (İsrail, Mısır, Suudi Arabistan ve BAE) sınırlanabileceğini gösteriyor.