Fikret Otyam'dan Bedri Baykam'a…

Pas ve Gol
Hollywood’a ve Dünya’ya GOL!
Şimdi denilecektir ki, resim ve spor! Ne alaka!
Alakası aslında bir elin, tıpkı ahilik gibi ustanın, çırağa… Ya da daha doğru bir tanımlama ile. Bilgenin, öğrenciye el vermesi. Dokunması, mesele. Doğru ve gitmesi gereken mesafeyi. Ve yolu açması. Haritayı sunması. Pusulayı ayarlaması. Tabi yaratıcı olan yani üreten için kendi doğal hamurunda sanat ya da başka bir olgu karşısında. Bunu gördükleri anda uygularlar. Çünkü dünyanın gelişmesi ve güzelleşmesi için kanat çırpacak, yeni bir halka gelmiştir. Ve tebessüm eder, nokta atışı yaparken oluşacak zincire… Bilir! Zamanını bekler sadece. Bu dünyada hiçbir şey, boş yere olmaz.
29. Woods Hole Film Festivali ve 10. Oceanside Uluslararası Film Festivallerin’de, ünlü Türk dizi ve sinema oyuncusu Numan Çakır’ın bir gecede, iki kez üst üste “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüne layık görülmesinin tepkileri devam ediyor.

Bir film adı ile müstesna, “TOPRAK”. Nasıl ki üzerindeki tüm olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak, içindeki mikroorganizmaların yaşayabilmesi için gerekli oksijen, karbondioksiti azotu sağlamak için havalandırılırsa. Ülkemizi temsil eden, yönetmenliğini henüz 27 yaşında, bağımsız film yönetmeni Sevgi Hirschhäuser’in, ödüllü görüntü yönetmeni eşi ile Chris Hirschhäuser birlikte çekmiş oldukları ilk film, havalanıyor. Hem de tüm ekiple. Yönetmenin aynı zamanda senaryosunu yazıp, yapımcılığını üstlendiği de ilk film olma özelliğini taşırken. Türk köyünde yaşayan bir ailenin üzerinden; kültür, gelenek, görenek ve inançları konu alarak işlenen, sosyal drama konulu kurgu filmi olan. TOPRAK filmi (2020) Amerika’da, Uluslararası Prestijli  Film Festivaller’i olarak bilinen, 29. Woods Hole Film Festivali ve 10. Oceanside Uluslararası Film Festivallerin’de, hem dizi ve sinema oyuncusu Numan Çakır’ın bir gecede, iki kez üst üste “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüne layık bulundu. Sevgi&Chris Hirschhäuser çifti TOPRAK filmi ile hem kendilerine, hem dünyaya bir ilki yaşattılar. Çünkü film “En İyi Görüntü” ödüllünü de kazanırken, yönetmen  “En Yetenekli Yönetmen, En İyi Drama Film ve En İyi Film” ödüllerinin sahibi oldu. TOPRAK şu ana kadar 27 festival deneyimi, 12 ödüle sahip bağımsız bir ilk film olma özelliğini taşıyor!

İlkler bununla da bitmiyor. İki festivalden toplam 6 ödülle dönüldü. Sanatçı Numan Çakır, farkı ise Uluslararası ve Amerikalı meslektaşlarına adeta toz attırarak; iki farklı film festivalinden “En İyi Erkek Oyuncu” alarak dönmesi. Ve değerli ressam ve yazar Bedri Baykam’ın, 2001 yılında çıkan ve 11 Eylül olaylarını, 10 ay öncesinde anlattığı, sonrasında yasaklanan Kemik adlı romanı; sosyoloji, tarih, felsefe, bilimkurgu, siyaset ve insan ilişkileri içerisinde bir kült. Bedri Baykam’ın ifade ettiği gibi işte bu romanda geçen “Panter kaleci Numan” olarak da geçen. Gerçekte hayatta, bir zamanlar futbolcu ve kaleci olan Numan Çakır’ın, Bedri Baykam ile dostluğu ve tam yirmi iki yıl önce sinemaya başlayışı, ne güzel bir gol attırmış dünyaya!

Yol uzun. Bir kez havalanan toprak durur mu? Ekime hazır! Arizona Uluslararası Film Festivali ve Brezilya’da ki 44. Sao Paulo Uluslararası Film Festivali, Mostra Internacional de Cinema ve devam eden prestijli festivaller ile yarışmaya devam edecek. 
Yürekten kutluyor ve gururla takip etmeye devam ediyoruz.
TOPRAK, önemli hele hele böyle buram buram içinde ANADOLU olan. Her havalandırmada kalkan ve oturduğunda yeni yeni güzel insanları yerlerine konduran. Bereketli toprak. İşte yine bu topraklardan bir Fikret Otyam (1926-2015) geçti. Ne tesadüf ki Cumhuriyet kazanımlarının kuşakları, bu çizgide sanat ve kendi var oluşları ile de devam ettiler. Hayat yolculuklarına. İkisi de ressam, gazeteci, yazar ve ikisi de Cumhuriyet Gazetesi yazarı.

Bunların dışında. Evet, şimdi yine ilkleri yaparak, yazıyorum. Böyle gurur verici olguları yazmak, keşfetmek beni de çok mutlu ediyor. Bunu anlayabilen okuyucumuzu da.
İki sanatçımızın özelliği de sanatın 7.kısmına dokunmuş olmaları. Bedri Baykam bir sporcunun doğru yoluna yöneltmiş. Bugün ve yarında bu konuda gelişmeleri sevinçle, hep birlikte okuyacağız.
Fikret Otyam ise hem sinemaya hem müziğe dokunmuş. Hem de ne dokunuş!

Ardından ödüller, fotoğraf ve resim sergileri…20 basılı kitap. Anadolu kadınımız ve keçiler deyince, o vardır. Üç göz:Birincisi; Doğu Anadolu kadınının gözü, ikincisi; eşek sıpası gözü ve üçüncüsü; ceylan gözü...
“Bizim halkımız suskundur. Onların gazetecisi olmak istedim. Onların beyni, dili, kulağı, gözü olmak istedim. Tahmin ediyorum, biraz oldum” demişti. Ama meşhur ettiği kimdir? Dersek:
Genç bir halk ozanı iken elinden tuttuğu; Âşık Mahsuni Şerif(1940-2002)
Evet, 1960’lı yıllarda evinde kaldığı, manevi babam dediği hatta onun için bestelediği “Fikret Otyam Babaya” eseri ile yüreklerimizin, ruhlarımızın efendisi Âşık Mahsuni Şerif. Fikret Otyam üniversiteli gençleri de evinde ağırlar, onlarla sohbet ederdi.
Ve gelelim filme. Aslında bu yazılanlar, dünya üzerinde Türkiye damarının en önemli filmi!
Nedim Vasıf Otyam ( 1919-2008), Besteci, müzisyen, film yönetmeni, yapımcı, orkestra şefi ve eğitimci. Fikret Otyam yazdı, ağabeyi Nedim yönetti. İlk TOPRAK Filmi. 1952 Yapımı, Toprak ağalığını işleyen ve Nevin Aypar, Rana Şivga, Faik Coşkun, Nusret Otyam’ın rol aldığı, siyah-beyaz film. Ardı sıra havalanan toprak fışkırdı, fışkırdı:

-Bir avuç toprak (1957 Osman Seden-Ayhan Işık, Talat Artemel, Pervin Par)
- Toprak Parası (1970 Metin Yılmazbaş- Murat Soydan, Aliye Rona,Erol Taş, Jeyan Mahfi Tözüm,Kadir Savun, Sümer Tilmaç)
- Toprak Ana(1973 Memduh Ün-Fatma Girik, Emel Özden, Suphi Tekiner, Tamer Yiğit,Talat Özbak)
- Kızgın Toprak (1973 Feyzi Tuna- Fatma Girik, Tahsin Koray, Hikmet Taşdemir)
- Toprağın Teri (1981 Natuk Baytan- Fikret Hakan Bulut Aras Güngör Bayrak, Erol Taş, Nubar Terziyan-İngilizce versiyonu birçok ülkeye satılmış)
-Toprağın çocukları(2012 Ali Adnan Özgür-Erkan Can,Ufuk Bayraktar,Türkü Turan.Köy Enstitülerinin kapatılmasına değinen)
-Toprağa uzanan eller(2013 Ömer Can-Şerif Sezer, Nail Kırmızıgül)
Yani bu topraklar bereketlidir. İster, bir tuval de Bedri Baykam. İster, Fikret Otyam olsun. Onlar tablonun dışına çıkan, halka dokunabilmeyi başarmış insanlardır. Bunların hiçbiri tesadüf değildir. Yoluna ulaşmak isteyenler, bir ele muhakkak dokunur.
Önemli olan egolardan sıyrılıp, sevgi ve paylaşım gömleğini giyebilmek. Çünkü bu topraklar, ektiğini fazlası ile veren. Olabildiğince vergin. Her karışı kıymetle kazanılmış, alın teri dökülmüş toprak anamız. Bizim vatanımızın, nadide bir örtüsüdür.

Hazır 30 Ağustos’a az kala, dinlemeli mi? Âşık Mahsuni’den, “Sarı Saçlım Mavi Gözlüm”. Elbette, değil mi?

EMEL SEÇEN, 19 Ağustos 2020,İstanbul