Dr. Mustafa TORUN

Dr. Mustafa TORUN

[email protected]

 Yaşlılar ve Çocuklar Ölüme Mi Terk Ediliyor?

03 Mayıs 2025 - 17:34

“İnsanın kendiyle yüzleşmeye yüzü yoksa, başkalarının hatalarıyla oynar durur...”  OscarWilde

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2024 yılı sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 85 milyon 664 bin 944 kişi iken, bunun 21 milyon 817 bin 61'ini çocuklar  oluşturuyor…

Çocuk nüfusun %51.3'ünü erkek çocuklar, %48,7'sini kız çocuklar oluşturmaktadır... 

Birleşmiş Milletler tanımına göre; 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun %48.5'ini oluştururken, bu oranın 1990 yılında %41.8, 2024 yılında %25,5 olduğu belirtilmiş…
 
Nüfus projeksiyonlarının demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam edeceğini varsayan ana senaryoya göre; çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22.1, 2040 yılında %17.9, 2060 yılında %16.9, 2080 yılında %15.2 ve 2100 yılında %14.5 olacağı öngörülmüş…
 
Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre; çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22.0, 2040 yılında %16.7, 2060 yılında %13.9, 2080 yılında %11.1, 2100 yılında %9.9 olacağı öngörülmüş…

Doğurganlığı artırıcı önlemlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre; çocuk nüfus oranının 2030 yılında %22.3, 2040 yılında %18.9, 2060 yılında %18.7, 2080 yılında %18.9, 2100 yılında %18.6 olacağı öngörülmüş…
 

Türkiye'nin çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkelerinden yüksek olduğu görülüyor…
 
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde; 2024 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması %17.8 olmuş… 

AB üye ülkeleri içinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla, %23.0 ile İrlanda, %20.8 ile Fransa, %20.6 ile İsveç olduğu görülmüş… 

Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla, %14.7 ile Malta, %15.1 ile İtalya, %15.7 ile Portekiz olmuş…

Türkiye'nin çocuk nüfus oranının %25.5 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğunu  görüyoruz...
 
 Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il Şanlıurfa olmuş…
 
ADNKS sonuçlarına göre; illerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan ilin %43.8 ile Şanlıurfa olduğunu anlıyoruz... 

Şanlıurfa ilini %39.8 ile Şırnak, %37.4 ile Ağrı, Mardin ve Muş izlediği rapor edilmiş…
 
Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu il, %16.4 ile Tunceli olmuş. Tunceli ilini %17,3 ile Edirne, %18,0 ile Kırklareli izlemiş…
 
Türkiye'de 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı %42.8 olmuş…
 
ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 olmuş…

Hanelerin %42.8'nin  0-17 yaş grup aralığında; en az bir çocuk bulunduğu görülmekte… 

Bu hanelerin illere göre dağılımı incelendiğinde; 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin %68.5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin %28.2 ile Tunceli olduğu belirtilmiş…
 
Hanelerin %19.0'nun  0-17 yaş grubunda  bir çocuk, %14.6'sında iki çocuk, %6.0'da üç çocuk, %2.0'da dört çocuk, %1.1'de ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görülmüş...
 
Çocuk nüfusun 2024 yılında %29.6'nın 10-14 yaş grubunda yer aldığı görülmekte…

Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde; 2019 yılı  çocuk nüfusun %27.7'nin 0-4 yaş grubunda, %28.2'nin 5-9 yaş grubunda, %28.0'nın 10-14 yaş grubunda, %16.0'ının 15-17 yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2024 yılında %23.3'nün 0-4 yaş grubunda, %29.3’nün 5-9 yaş grubunda, %29.6'nın 10-14 yaş grubunda, %17.8'inin 15-17 yaş grubunda yer aldığı ifade edilmiş…
 
Doğum İstatistiklerine göre 2023 yılında canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 olmuş…

Doğan bebeklerin 491 bin 361'i erkek, 467 bin 47'si ise kız olmuş…

Canlı doğan bebeklerin %96.7'ni tekil, %3.1'ni ikiz, %0.1'ni ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturmuş…
 
Sağlık Bakanlığı verilerine göre hastanede gerçekleşen doğumların oranı; 2010 yılında %91.6 iken, 2023 yılında %97.5 olmuş… 

Beşli karma aşı (DPT+IPV+Hib) 3 doz ile aşılama oranı 2022 yılında %99.5 iken, 2023 yılında %98.8 olmuş…
 
Beklenen yaşam süresinin 15 yaşındaki çocuklar için 63.5 yıl olduğu vurgulanmış…
 
Yaşam Tabloları 2021-2023 sonuçlarına göre; doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 77.3 yıl, erkekler için 74.7 yıl ve kadınlar için 80.0 yıl olmuş…
 
Türkiye'de 7 yaşına ulaşan bir çocuğun kalan yaşam süresinin ortalama 71.3 yıl, erkek çocuklar için 68.7 yıl ve kız çocuklar için 73.9 yıl olduğu görülmüş… 

Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki çocuklar için bu süre 63.5 yıl olmuş…

Erkek çocuklar için bu süre 60.9 yıl iken, kız çocuklar için 66.1 yıl olduğu ifade edilmiş…

Bu yaş için kız ve erkek çocuklar arasındaki beklenen yaşam süresi farkının 5.2 yıl olduğu açıkça görülmektedir…
 
Bebeklere konulan en popüler erkek ismi Alparslan, kız ismi Defne olmuş…
 
ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek isimleri; Alparslan, Göktuğ ve Yusuf olmuştur…

En popüler kız bebek isimleri;  Defne, Asel ve Zeynep olmuş…

Doğan erkek bebeklerin 8 bin 88'ine Alparslan, 5 bin 683'üne Göktuğ, 4 bin 880'ine Yusuf ismi verilmiş. Kız bebeklerin 7 bin 466'sına Defne, 7 bin 347'sine Asel, 6 bin 540'ına ise Zeynep ismi verilmiş…
 
Türkiye'de 2024 yılında 0-17 yaş grubundaki çocuklarda en çok kullanılan erkek çocuk isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Ömer olduğu, kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Ecrin olduğu görülmektedir…
 
Gelelim Bağımlılık oranlarına; çocuk bağımlılık oranı 2024 yılında %30.6 olduğu rapor edilmiş…
 
Bilindiği gibi “Toplam Yaş Bağımlılık Oranı” 15-64 yaş grubunda: “Çalışma Çağındaki Her 100 Kişi Başına Düşen,” 0-14 ile 65 yaş ve üzeri yaş grubunda ise: “Kişi Sayısı“ olarak tanımlanmaktadır…

ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında toplam yaş bağımlılık oranı %46.1 olmuş... 

0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden “Çocuk Bağımlılık Oranı” ise %30.6 olarak gerçekleşmiş…
 
 Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranının  %84.3 olduğunu görüyoruz…
 
Milli Eğitim Bakanlığı “Örgün Eğitim İstatistiklerine” göre; okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranının, 2022-23 öğretim yılında %85.0 iken, 2023-24 öğretim yılında %84.3 olduğu görülmüş... 

Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde; bu oran erkek çocuklar için %84.5, kız çocuklar için %84.0 olmuş...
 
İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2023-24 öğretim yılında %95.0, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı %91.5 ve ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı %88.0 olduğu belirtilmiş…

2023- 24 öğretim yılında ilkokul tamamlama oranı %98.7 olmuş…
 
“Ulusal Eğitim İstatistikleri Veri Tabanı” sonuçlarına göre; eğitim kademesi ve cinsiyete göre okul tamamlama oranları incelendiğinde, yıllara göre bir artış gözlendiğini anlıyoruz…

İlkokul tamamlama oranı 2018-19 eğitim ve öğretim döneminde %98.6 iken, bu oran 2023-24 eğitim ve öğretim döneminde %98.7 olmuş…

Ortaokul tamamlama oranı 2018-19 eğitim ve öğretim döneminde %97.7 iken, bu oran 2023-24 eğitim ve öğretim döneminde %96.5 olmuş… 

Ortaöğretim tamamlama oranı ise %68.1'den %81.2'ye yükselmiş…
 
Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2023-24 eğitim ve öğretim döneminde bu oranın erkek çocuklar için %79.4, kız çocuklar için %83.0 olduğu görülüyor…
 
Özel eğitim alan öğrencilerin oranı %3,0 olmuş…

Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine göre: Türkiye genelinde 2023-24 eğitim ve öğretim döneminde örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı 18 milyon 710 bin 265 olduğu rapor edilmiş…

Bu öğrencilerin %51.3'ünü erkek öğrenciler, %48.7'sini ise kız öğrenciler oluşturmuş…
 
Özel eğitim gerektiren bireylere (işitme, görme, ortopedik ve hafif düzeyde zihinsel engelli) hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programlarının uygulandığı özel öğretim kurumlarında; örgün eğitime devam eden öğrenci sayısı ise 559 bin 725 olmuş…

Özel eğitim alan öğrenciler örgün eğitimdeki öğrencilerin %3.0'nı oluşturduğu görülüyor…

Özel örgün eğitime devam eden öğrencilerin %63.0'nı erkek öğrenciler, %37.0'nı ise kız öğrenciler oluşturmakta…
 
Çocukların %94,5'nin sağlık durumunun "çok iyi veya iyi" durumda olduğu görülüyor…
 
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırmasına göre; “Çocuk Sağlığı ve Yoksunluğu Modülü”  sonuçları 2024 yılında hanelerde yaşayan 15 yaş ve altı çocukların genel sağlık durumları incelendiğinde %94.5'nin "çok iyi veya iyi", %4.6'nın "orta", %0.9'nun ise "kötü veya çok kötü" olduğunu anlıyoruz..
 
Çocukların en az son 6 ay içinde sağlık durumlarının günlük faaliyetlerini sınırlama durumları incelendiğinde;  sağlık durumu kötü veya çok kötü olan çocukların %53.7'sinin yaşanan sağlık sorunu nedeniyle günlük faaliyetlerinin çok sınırlandığı, %40.9'unun günlük faaliyetlerinin sınırlandığı, %5.4'ünün ise günlük faaliyetlerinin sınırlanmadığı beyan edilmiş…
 
 Hanehalklarının %9,2'nde çocuklar maddi yetersizlik nedeniyle yeni giysilere sahip olamamış…
 
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Çocuk Sağlığı ve Yoksunluğu Modülü sonuçlarına göre; 2024 yılında 15 yaş ve altı tüm çocukların yeni giysilere sahip olduğu hanehalkı oranı %88,6 iken, maddi yetersizlik nedeniyle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı %9,2, diğer nedenlerle çocukları yeni giysilere sahip olamayan hanehalkı oranı ise %2.2 olmuş…
 
Günde en az bir kez taze meyve ve sebze tüketimi yapabilen 15 yaş ve altı çocukların bulunduğu hanehalklarının oranı %86,7, maddi yetersizlikler nedeniyle günde en az bir kez taze sebze ve meyve tüketimi yapamayan hanehalkı oranı %10,0, diğer nedenlerle çocukları günde en az bir kez taze meyve ve sebze tüketemeyen hanehalkı oranı ise %3.3 olmuş…
 
Çocukları için evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayabilen hanehalkı oranı %51.2, maddi yetersizlikler nedeniyle evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı %22.2, diğer nedenlerle evden uzakta bir haftalık tatil masrafını karşılayamayan hanehalkı oranı ise %26,6 olduğu açıklanmış…
 
Çocukların İnternet kullanım oranı 2024 yılında %91,3 olduğu görülüyor…
 
Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre; İnternet kullanım oranı 6-15 yaş grubundaki çocuklar için 2021 yılında %82.7 iken, 2024 yılında %91.3 olmuş…

İnternet kullanımı cinsiyete göre incelendiğinde, erkek çocukların İnternet kullanım oranı 2021 yılında %83.9 iken, 2024 yılında %92.2, kız çocukların İnternet kullanım oranı ise 2021 yılında %81.5 iken, 2024 yılında %90.3 olduğu görülüyor…
 
Çocuklar interneti en fazla video izleme amacı ile kullanmış…
 
Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre; 2024 yılında düzenli İnternet kullanan 6-15 yaş grubundaki çocukların İnternet aracılığı ile yürüttüğü faaliyetlerde, İnternet üzerinden video izleme %83.9 ile ilk sırayı alırken, %75.0 ile ödev, öğrenme veya çevrim içi derslere katılma ikinci sırada yer almış…

Bunu %72.7 ile oyun oynama veya oyun indirme, %72.6 ile sosyal medya izlemiş…

Çocukların İnternette en az yürüttüğü faaliyet ise %13.2 ile e-posta gönderme veya alma olmuş…
 
Yaş grubu 15-17 olan çocukların işgücüne katılma oranı %24,9 olduğunu anlıyoruz…
 
Hanehalkı İşgücü Araştırması 2024 yılı sonuçlarına göre; 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı %24,9 olmuş…

İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde; bu oran erkek çocuklar için %35.6, kız çocuklar için %13.7 olduğu görülüyor…
 
Resmi kız çocuk evliliklerinin azaldığını rapora bakılınca net olarak görüyoruz…
 
Evlenme İstatistiklerine göre 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %7.3 iken, bu oran 2024 yılında %1.6'ya düşmüş…

Diğer taraftan aynı yaş grubunda olan erkek çocukların resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı; 2002 yılında %0.5 iken, bu oran 2024 yılında %0.1 olmuş…
 
Babası ölen çocukların sayısının 2024’de 258 bin 515 olduğu anlaşılıyor…
 
ADNKS sonuçlarına göre; 2024 yılında 21 milyon 817 bin 61 çocuk nüfusun içinde babası ölmüş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi ölmüş çocuk sayısının 81 bin 373, hem annesi hem de babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 5 bin 276 olduğu görülüyor…
 
2024’de “Koruyucu Aile” yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 10 bin 430 olmuş…
 
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre; 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluşun bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görülüyor…

Mevcut koruyucu aile sayısı 8 bin 719, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 10 bin 430 olmuş... 

Evlat edindirilen çocuk sayısı 2024 yılında 589 olarak rapora yansımış…
 
Boşanma davaları sonucu velayeti anneye verilen çocukların oranı %74.4 olduğu açıkça belirtilmiş…
 
Boşanma İstatistiklerine göre; 2024 yılında boşanan çiftlerin sayısı 187 bin 343 olmuş... 

Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 186 bin 536 çocuk velayete verilmiş…

Çocukların velayeti oranlarına göre; %74,4'ünün anneye, %25,6'sının ise babaya verildiği görülmektedir…
 
Çocuklar en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle hayatını kaybetmiş…
 
Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistiklerine göre; 2023 yılında 1-17 yaş grubunda çocuk ölümleri en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşmiş… 

Söz konusu nedenle hayatını kaybeden 1-17 yaş grubundaki çocuk sayısı 2023 yılında 13 bin 43 olmuş… 

Sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları nedeniyle 866 çocuk, iyi huylu ve kötü huylu tümörler nedeniyle 671 çocuk, dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle 403 çocuk hayatını kaybetmiş…
 
Ölüm ve Ölüm Nedeni İstatistiklerine göre; 2009 yılında bebek ölüm hızı binde 13,9 iken, 2023 yılında binde 10,0 olmuş…. 

Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı; 2009 yılında binde 17.7 iken, 2023 yılında binde 14,5 olmuş…

Yorum ve öneriler:

Veriler açıkça yaşlı nüfusun giderek arttığını, bu nedenle emekli yaşlı grubun rahat etmeleri gerekirken maalesef çalışmak zorunda kaldıklarını, eğitim ve öğretimde niceliksel artışa rağmen niteliksel artışın paralel olmadığını, her dört çocuktan birisinin yatağa aç girdiği bir ülkede olduğumuzu, sorunun açıkça siyasi olduğunu, çözümün de siyasi olduğunu bir defa daha vurgulamakta yarar görüyorum…

Örgütlü kötülüğe karşı, daha açık söylemek gerekirse; Açık Faşizm’e karşı Antifaşist cepheyi yapılandırarak, bu durumu niteliksel ve niceliksel olarak arttırıp, örgütlü iyiliği sokakta devreye sokmak mücadele ilkemiz olmalıdır. Hep beraber yukarıya çevireceğiz yüzümüzü…

Sözlerimi sizleri fazla sayılara boğmadan, büyük ustamız Sabahattin Ali’nin sözleriyle bitireyim…

“Görmek istersen denizi
Yukarıya çevir yüzü
Deniz gibidir gökyüzü
Aldırma gönül aldırma…”

FACEBOOK YORUMLAR

YORUMLAR

  • 0 Yorum